10:00 - 20:00

ساعات کار ما شنبه - پنجشنبه

09122334663 - 02177725945

برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید

جستجو

مهریه

مهریه

مهریه از جمله حقوق مالی  است که به موجب عقد ازدواج به زن تعلق می گیرد و  مالی است که قابلیت تملک داشته و در عقد نکاح ، مرد تعهد می کند که به زوجه بپردازد. به موجب عقد ، زن مالک مهریه می شود و می تواند هر تصرفی را که بخواهد در آن بکند.( ماده ی 1082 ق. م) به علاوه اینکه زن از حق حبس در مطالبه مهریه نیز برخوردار است.(1085 ق.م)

 مهریه چیست؟

مهریه مالی است که به هنگام عقد نکاح به موجب شرع از طرف مرد به زن پرداخت می گردد و صداق – صداقیه، کابین و قرض هم نامیده می شود. مهریه علی الاصول عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح زوجه مالک مهریه می شود.  در صورت بطلان نکاح و یا فسخ آن از طرف مرد یا زن مهریه به زن تعلق نمی گیرد. در زمان عقد زوجین می توانند توافق نمایند که شخص خاصی ضمانت پرداخت مهریه را بنماید یا تضمین جهت پرداخت آن اخذ شود. بعد از فوت زن، مهریه از طریق وراثت قابل مطالبه می باشد. یعنی وراث می توانند به نسبت سهم الارث ادعای مهریه را داشته باشند.فصل هفتم قانون مدنی به موضوع مهر پرداخته است.

به موجب ماده ی 1078 قانون مدنی: «هرچیزی را که مالیت داشته  و قابل تملک نیز باشد، می توان مهر قرار داد.»

همچنین به موجب ماده 1082 قانون مدنی : «به مجرد عقد ، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.»  همانگونه که از این ماده مشخص می شود ، به محض اینکه عقدی میان طرفین واقع شد، زن مالک مهر می شود و هیچ چیز نمی تواند جلوی این مالکیت را بگیرد . هرچند که در عمل،  بسیار اتفاق می افتد که زن موقع طلاق بخواهد این مهریه را مطالبه کند ؛ اما او از زمان عقد و هر زمان که بخواهد می تواند مهریه را مطالبه کند . به هرحال ، مسائلی همچون رابطه نامشروع ، نشوز زن یا عدم تمکین و یا هر عمل دیگری از جانب زن ، مانع از استحقاق زن نسبت به مهریه نیست . البته در برخی از شرایط ، زن مستحق مهریه نیست .

نقش مهریه در ازدواج دائم و موقت

یکی از تفاوت‌های مهم ازدواج دائم و موقت، نقش مهریه در آن‌هاست. تعیین مهریه در نکاح موقت الزامی است و عدم تعیین مهریه منجر به بطلان این ازدواج است. در حقیقت مهریه یکی از ارکان نکاح موقت است اما در نکاح دائم مهریه یکی از آثار است. عدم تعیین مهریه در نکاح دائم منجر به بطلان آن نمی‌شود، چون جایگزین‌هایی برای آن وجود دارد.

چه چیز می‌تواند مهریه باشد؟

بر اساس ماده ۱۰۷۸ قانون مدنی، مهریه باید مالیت داشته و قابل تملیک باشد. زوج باید مالی را به عنوان مهریه قرار دهد که متعلق به خودش باشد و اگر متعلق به شخص ثالثی است، با رضایت آن شخص مورد مهر قرار بگیرد. اگر یک مال معین موضوع مهر قرار بگیرد، لزوما باید در زمان تعیین مهریه موجود باشد. مال موقوفه نمی‌تواند مورد مهر قرار بگیرد. مهریه باید منفعت عقلایی داشته باشد. بنابراین اگر انجام عمل یا تعهدی هم دارای این ویژگی باشد، می‌تواند مورد مهر قرار بگیرد.

انواع مهریه

مهرالمسمی: مهریه‌ای که در زمان عقد مشخص شود مهرالمسمی نام دارد. مهرالمسمی توسط زوجین یا نماینده‌ آن‌ها تعیین می‌شود.

مهرالمثل: مهریه‌ای که در صورت وقوع نزدیکی به زن تعلق می‌گیرد. ملاک تعیین مهرالمثل وضعیت زن است. بر اساس ماده ۱۰۹۱ قانون مدنی در تعیین مهرالمثل «حال زن از حیث شرافت خانوادگی و سایر صفات و و ضعیت او نسبت به اماثل و اقران و اقارب او و همچنین معمول محل و… در نظر گرفته می‌شود» وقوع طلاق قبل از تعیین مهر و بعد از وقوع نزدیکی، زن را مستحق دریافت مهرالمثل می‌کند.

مهرالمتعه: اگر میزان مهریه در عقد ذکر نشود و مرد قبل از تعیین مهریه و وقوع نزدیکی همسرش را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است. برخلاف مهرالمثل، مهرالمتعه متناسب با وضعیت مالی مرد تعیین می‌شود.

استحقاق زن بر مهریه

مهریه در صورتی که یک مال معین (عین معین) باشد، به محض وقوع عقد متعلق به زن است و زن می‌تواند در آن تصرف کند. حتی اگر زن بعد از گذشت مدتی مهریه‌ ی  عین معین را مطالبه کند، می‌تواند منافع آن را نیز بخواهد. بنابراصل تمام تعهدات عندالمطالبه است و باید بعد از وقوع عقد انجام شود. بنابراین مهریه باید بعد از وقوع عقد به او پرداخت شود. گاهی مهریه به صورت عندالاستطاعه تعیین می‌شود. در این حالت قدرت اجبار مرد به پرداخت مهریه از بین می‌رود. اگر مهریه عندالمطالبه باشد، زن می‌تواند از حقی که به «حق حبس» معروف است استفاده کند. در این حالت زن می‌تواند تا زمانی که مهریه را دریافت نکرده، از شوهرش تمکین نکند. اگر زن از این حق استفاده کند و دادگاه به دلیل عدم توان مالی مرد، مهریه را تقسیط کند، زن می‌تواند تا پایان پرداخت اقساط، همچنان از تمکین خودداری کند.

بدانیم:

اگر زن مهریه را به صورت کامل دریافت کند، اما پیش از وقوع نزدیکی از همسرش جدا شود، باید نصف مهریه را به شوهر برگرداند. چون عدم وقوع نزدیکی، مانع استحقاق کامل زوجه نسبت به مهریه است. در حقیقت مالکیت زن بر مهریه متزلزل است تا زمانی‌که نزدیکی واقع شود. اگر نکاح دائم یا موقت به هر دلیلی باطل باشد، زن مستحق دریافت مهریه نیست و اگر قبلا آن را دریافت کرده باشد، شوهر می تواند آن را پس بگیرد.

اگر زن از بطلان نکاح آگاه نباشد و نزدیکی رخ بدهد، بر اساس ماده ۱۰۹۹ قانون مدنی، زن استحقاق مهرالمثل دارد. در صورت وفات زوج بعد از نزدیکی، زن مستحق تمام مهریه است. در مورد فوت قبل از نزدیکی قانون ساکت است، اما طبق نظر ولی فقیه زن مستحق نصف مهریه است. اگر ازدواج پیش از نزدیکی فسخ شود، زن مستحق مهریه نیست. مگر اینکه فسخ به دلیل «عنن» مرد باشد که نصف مهریه متعلق به زن است.

 نحوه وصول مهریه

مهریه از دو طریق قابلیت وصول دارد. اول آنکه زن از طریق طرح دعوا در دادگاه با تقدیم دادخواست و به استناد دلائل و منضمات از جمله سند ازدواج اقدام نماید. دادگاه پس از رسیدگی حکم به پرداخت مهریه می‌دهد و پس از صدور اجرائیه و ابلاغ آن به محکوم علیه (زوج) فرآیند اجرا آغاز می‌شود.

مسیر دوم، فرضی است که مهریه از اموال منقول مانند سکه و خودرو و یا وجه نقد است، فلذا زوجه می‌تواند با مراجعه به دفتر خانه‌ای که سند ازدواج را تنظیم کرده است، تقاضای صدور اجراییه علیه مرد نماید. اگر مهریه مال غیر منقول نظیر ملک، زمین و کارخانه باشد می‌بایست به دفترخانه‌ای که سند رسمی مال غیر منقول را تنظیم کرده مراجعه کرد. اما اگر مال غیر منقول دارای سند رسمی نیست، تنها راه وصول مهریه مراجعه به دادگاه می‌باشد.

پرداخت مهریه

همانطور که گفتیم، بدلیل اینکه زن به محض عقد مالک مهریه می شود ، می تواند هر زمان که بخواهد اقدام به مطالبه مهریه کند و مرد موظف به پرداخت مهریه به زن می باشد . امروزه بدلیل مشکلات ناشی از ازدیاد پرونده های مربوط به مهریه ، رویه ای متفاوت با قبل به لحاظ پرداخت مهریه پیش بینی شده است که از جمله آن مهریه تا یکصد و ده سکه می باشد. قانون حمایت از خانواده که در سال 91 به تصویب نمایندگان مجلس رسید، حد حمایت قانونی از مطالبه مهریه را تا میزان 110 سکه اعلام کرده و مطالبه میزان بیشتر از آن را منوط به ملائت و توان مالی زوج دانسته است.

به موجب  ماده 22 قانون مذکور: «هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد تا یکصد و ده سکّه تمام بهارآزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده(2) قانون اجرای محکومیت‌های مالی است. چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت است. رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی است»

بنابراین در مهریه‌های بیش از 110 سکه زوجه باید به دادگاه اثبات کند که زوج توانایی پرداخت این تعداد سکه را دارد و  زمانی که زوجه ثابت کند که مرد استطاعت پرداخت مهریه تعیین شده را دار، د بنابراین زوج ملزم به پرداخت خواهد شد.

مهریه و تقلب در آن

همچنین  اگر زوج برای عدم پرداخت مهریه تقلب کند یا قسمتی از درآمد خود را به دادگاه اعلام نکند، مشمول حمایت قانون نیز نمی‌شود. در شرایطی که زوج عدم استطاعت مالی را در پرداخت مهریه به دادگاه ثابت کند،  حکم حبس  زوجه نیز ملغی می‌شود.

به طور کلی باید گفت،  تصور عمومی در خصوص این که با توجه به ماده 22 قانون حمایت خانواده، در حال حاضر امکان تعیین مهر به بیش از ۱۱۰ عدد سکه وجود ندارد،  تصور و استنباط نادرستی از قوانین جدید است. مهریه به هر میزان و هر مالی می‌تواند باشد و شوهر در صورت تمکن و دارایی متعهد به پرداخت کامل مهریه است. اما به موجب قوانین اگر مالی از شوهر یافت نشود، امکان جلب و محبوس کردن شوهر تا پرداخت مهریه یا تعیین شرایطی برای پرداخت مهریه (نظیر قسط‌بندی آن) تنها تا میزان ۱۱۰ عدد سکه وجود خواهد داشت.

حال اگر تا میزان ارزش ۱۱۰ عدد سکه به هر نحوی، به زوجه پرداخت شود، امکان جلب و محبوس کردن شوهر برای بیش از ۱۱۰ عدد سکه منتفی می‌شود. اما هر زمان مالی از شوهر یافت شود، امکان وصول آن از اموال شوهر ولو مازاد بر ۱۱۰ عدد سکه محفوظ خواهد ماند.

مشاوره رایگان در زمینه مهریه و خانواده 

۲ نظر

  • Avatar
    BrianMoolf
    پاسخ ۱۳۹۹-۰۱-۰۶ در ۲:۱۴ ب٫ظ

    thank a lot for your site it helps a whole lot.

  • Avatar
    BrianMoolf
    پاسخ ۱۳۹۹-۰۱-۱۷ در ۴:۴۳ ق٫ظ

    say thanks to a lot for your internet site it helps a lot.

ارسال نظر