تصادفات رانندگی و خسارت های ناشی از آن
همیشه بعد از وقوع تصادفات رانندگی و خسارت های ناشی از آن و رخ دادن حادثه این سوال مطرح میشود که چه کسی باید خسارت ناشی از تصادفات را پرداخت کند؟
با توجه به اجباری شدن بیمه شخص ثالث، بسیاری بیمه‌ها در مورد تصادفات رانندگی و خسارت های ناشی از آن جواب این پرسش می‌دانند.
اما باید بدانیم که راه‌های دیگری نیز برای جبران خسارت وجود دارد. وقتی حادثه رخ می‌دهد در قدم اول باید معلوم شود مسبب اصلی تصادف کیست.
باید بدانیم که برابر قانون در سوانح رانندگی کسی که حادثه مستقیما از فعل وی ناشی شده، مسئول و قابل تعقیب است .
در تبصره دو ماده یک قانون اصلاح قانون بیمه اجباری آمده است:«مسئولیت دارنده وسیله نقلیه مانع از مسئولیت شخصی که حادثه منسوب به فعل یا ترک فعل او است، نیست». به عبارتی در حوادثی که مشمول قانون اصلاحی است، می‌توان علیه مقصر حادثه طرح دعوا کرد.
بیمه شخص ثالث
بیمه شخص ثالث ، خسارت وارد شده به اشخاص ثالث در حوادث رانندگی را جبران می‌کند.
- در تعریف این بیمه راننده و سرنشینان خودروی آسیب دیده و حتی سرنشینان خودروی مقصر جزو شخص ثالث محسوب می‌شوند اما راننده مقصر خیر.
- حال سوال اینجاست که اگر در حوادث رانندگی، آسیب جانی به راننده مقصر وارد شود، خسارت او چگونه جبران خواهد شد؟ آیا به راننده مقصر بیمه تعلق می‌گیرد؟
- یکی از پوشش‌هایبیمه شخص ثالث که به صورت اجباری به همراه این بیمه ارائه میشود، بیمه حوادث راننده است.
- این بیمه خسارتهای جانی وارد شده به راننده مقصر حادثه را پوشش می‌دهد. در واقع می‌توان گفت که در بیمه شخص ثالث، علاوه بر اشخاص ثالث از راننده مقصر نیز حمایت میشود.
در قانون قبلی بیمه شخص ثالث، فقط غرامت فوت و نقص عضو به راننده مقصر یا بازماندگان او پرداخت می‌شد، اما در قانون جدید این بیمه، علاوه بر غرامت فوت و نقص عضو، هزینه‌های پزشکی و دیه جراحت‌های جزئی نیز به مقصر حادثه پرداخت میشود.
بر اساس ماده 3 قانون جدید بیمه شخص ثالث، دارنده وسیله نقلیه وظیفه دارد که برای پوشش خسارتهای وارد شده به راننده مسبب حادثه، حداقل به میزان دیه مرد مسلمان در ماه غیر حرام بیمه حوادث دریافت کند.
- در واقع می‌توان گفت که ملاک محاسبه خسارتهای وارد شده در بیمه حوادث راننده، دیه مرد مسلمان در ماه غیر حرام است، حتی اگر حادثه در ماه حرام اتفاق افتاده باشد.
آیا بیمه به راننده بدون گواهینامه تعلق می‌گیرد؟
بر اساس قانون بیمه شخص ثالث، این بیمه خسارتهای وارد شده به راننده مقصری که گواهینامه معتبر و مرتبط با وسیله نقلیه نداشته باشد را پوشش نمی‌دهد.
در واقع راننده بدون گواهینامه‌ای که در حوادث رانندگی آسیب جانی دیده باشد، نمی‌تواند از بیمه خسارت (دیه) دریافت کند.
مطالبه دیه راننده مقصر
بر اساس ماده 9 قانون بیمه حوادث راننده مسبب حادثه، بیمه‌گذار (راننده مقصر یا وراث قانونی او) موظف است ظرف 60 روز، حادثه رخ داده را به بیمه‌گر اطلاع دهد.
مدارک مورد نیاز برای دریافت خسارت (دیه) راننده مقصر حادثه شامل موارد زیر می‌باشد:
- بیمه‌نامه یا هرگونه مدرک دال بر دارا بودن این بیمه‌نامه
- گزاارش کارشناس راهنمایی و رانندگی یا گزارش مقامات انتظامی یا نظریه کارشناس
- گوااهینامه رانندگی راننده مسبب حادثه یا هر گونه مدرک دال بر داشتن گواهینامه رانندگی متناسب با وسیله نقلیه مربوط
- مدارک شناسایی راننده مقصر حادثه
- در صورت بستری یا معالجه در مراکز درمانی ،خلاصه پرونده بالینی مقصر حادثه
- در صورت وارد شدن صدمه،گواهی پزشکی قانونی در خصوص نوع و درصد صدمه وارد شده به مقصر حادثه
- در صورت فوت ،گواهی فوت یا جواز دفن صادر شده و تأیید شده توسط پزشکی قانونی و شناسنامه باطل شده متوفی و همچنین گواهی انحصار وراثت.
صندوق تأمین خسارت بدنی
کم نیستند مواردی که شرکت‌های بیمه زیر بار مسئولیت جبران خسارت نمی‌روند. مواردی مانند تمام شدن مدت بیمه نامه یا بیمه نبودن خودرو از این موارد است .
در اینجا پای صندوق تامین خسارت بدنی به میان می‌آید و این صندوق خسارت را پرداخت می‌کند.
این مورد در ماده21 قانون جدید درج شده است. این ماده قانونی می‌گوید:
« به منظور حمایت از زیان دیدگان حوادث ناشی از وسایل نقلیه، خسارتهای بدنی وارد به اشخاص ثالث که به علت فقدان یا انقضای بیمه نامه، بطلان قرارداد بیمه، شناخته نشدن وسیله نقلیه مسبب حادثه، کسری پوشش بیمه نامه ناشی از افزایش مبلغ ریالی دیه یا تعلیق یا لغو پروانه فعالیت شرکت بیمه یا صدور حکم توقف یا ورشکستگی بیمه گر موضوع ماده 22 این قانون، قابل پرداخت نباشد، یا به طور کلی خسارتهای بدنی که خارج از تعهدات قانونی بیمه گر مطابق مقررات این قانون است به استثنای موارد مصرح در ماده 17 توسط صندوق مستقلی به نام صندوق تأمین خسارت های بدنی تأمین می شود.»
افت قیمت خودرو در زمان تصادفات
افت قیمت خودرو در زمان تصادف از جمله اتفاقاتی است که بیشتر افراد با این حادثه ناخوشایند مواجه می‌شوند. مخصوصا اگر خودرو صفر و یا خودروی گران قیمت باشد.
هزینه ریالی جبران چنین خساراتی می‌تواند دردسر بیشتری داشته باشد. در زمان تصادف علاوه بر هزینه‌های تعمیر خودرو، هزینه افت قیمت خودروی آسیب دیده بخش دیگر این ماجرا است که افراد را بیشتر درگیر می‌کند. راننده خودروی مقصر مسئول جبران افت قیمت خودرو است و برای همین شرکت بیمه مسئول پرداخت این خسارت نیست.
لذا اگر فرد متضرر، درخواست دریافت خسارت ناشی از افت قیمت خودرو در اثر تصادف را داشته باشد، باید برای تامین خسارت خود به شورای حل اختلاف مراجعه کند.
برای برآورد میزان خسارت افت قیمت بعد از ثبت دادخواست، کارشناس مربوطه تعیین شده و با ملاحظه خودرو و یا تصاویر مربوط به خسارات، کارشناس میزان خسارت افت قیمت را محاسبه می‌کند.
بعد از این که خسارت برآورد شده توسط کارشناس اعلام شد، مطالبه خسارت به طرفیت مالک خودروی مقصر به دادگاه یا شورای حل اختلاف ارائه می‌کند.
- البته ذکر این نکته ضروری است که اگر خسارت وارد شدهکمتر از ۲۰ میلیون تومان باشد رسیدگی به خسارت توسط شورای حل اختلاف انجام میشود.
- خسارات بالای ۲۰ میلیون تومان برای رسیدگی به دادگاه ارجاع داده می شوند. فرد زیان دیده با پیگیری پرونده از طریق دادگاه می‌تواند به خسارت افت قیمت خودروی خود دست پیدا کند.
در تصادف با خودروهای گران چه باید کرد؟
در تصادفاتی که خودروی آسیب دیده یک ماشین گران قیمت باشد، داستان پرداخت خسارت کمی متفاوت است. بر اساس تبصره 3 ماده 8 قانون جدید بیمه شخص ثالث، پرداخت خسارت بر اساس شرایط خودروی متعارف انجام میشود.
- در قانون بیمه ثالث، خودروییکه ارزش آن خودرو بیشتر از نصف دیه یک فرد مسلمان در آن سال باشد، خودروی نامتعارف محسوب شده .
- و فرد مقصر در زمان تصادف با خودروی نامتعارف موظف است که تاسقف نصف دیه ماه حرام را جبران کند.
به عنوان مثال دیه ماه حرام در سال ۱۳۹۹، چهارصد و چهل میلیون تومان می‌باشد. که اگر خسارت تا نصف این مبلغ یعنی تا دویست و بیست میلیون تومان باشد، توسط فرد مقصر در تصادف با ماشین‌های گران قیمت پرداخت میشود و باقی خسارت را فرد زیان دیده باید خودش جبران کند که می‌تواند برای این هزینه از بیمه بدنه خود استفاده نماید.
البته بخشی از این خسارت توسط بیمه نامه شخص ثالث فرد قابل جبران می باشد که بر اساس تعهد مالی که بیمه نامه ثالث وی دارد این بیمه نامه می تواند کمک وی باشد.
نویسنده: فاطمه بیات (وکیل پایه یک دادگستری)
تصادفات رانندگی و خسارت های ناشی از آن
تصادف# بیمه شخص ثالث# خسارت افت قیمت# آسیب بدنی# پرداخت دیه#تصادف با عابر پیاده# تصادف با خودرو گران