10:00 - 20:00

ساعات کار ما شنبه - پنجشنبه

09122334663 - 02177725945

برای مشاوره رایگان با ما تماس بگیرید

جستجو

غایب مفقودالاثر

غایب مفقودالاثر

غایب مفقودالاثر به کسی گفته می‌شود که:

  • از غیبت او مدت نسبتاً زیادی گذشته باشد
  • و از او به هیچ وجه خبری به دست نیاید.

غایب مفقودالاثر دارای وضع حقوقی خاصی بوده و حقوق و تکالیفی نیز برای او در قانون مقرر شده است.

مطابق ماده ی 1011 قانون مدنی: « غایب مفقود الاثر کسی است که از غیبت او مدت بالنسبه مدیدی گذشته و از او به هیچ وجه خبری نباشد.»

بنابراین وقتی فردی ناپدید می شود و از فوت یا حیات وی خبری در دست نیست و اموال و امور و خانواده و تکلیف و تعهدات وی بلاتکلیف مانده است :

  • در قانون تاسیسی وجود دارد تحت عنوان موت فرضی
  • وحکم تصرف اموال فرد غایب توسط ورثه در موردی صادر می شود که از تاریخ آخرین خبری که از حیات او رسیده است مدتی گذشته باشد که عادتاً چنین شخصی زنده نمی ماند.( ماده ی 1019 قانون مدنی)

موارد مفروض موت شخص غایب

موارد ذیل طبق ماده ی 1020 قانون مدنی از جمله مواردی محسوب است که عادتاً شخص غایب زنده فرض نمی شود:

1وقتی که ده سال تمام از تاریخ آخرین خبری که از حیات غایب رسیده است گذشته و در انقضاء مدت مزبور سن غایب از هفتاد و پنج سال گذشته باشد.

2- وقتی که یک نفر به عنوانی از عناوین، جزء قشون مسلح بوده و در زمان جنگ مفقود و سه سال از تاریخ انعقاد  صلح بگذرد بدون اینکه خبری از او برسد. هرگاه جنگ منتهی به انعقاد صلح نشده باشد مدت مزبور پنج سال از تاریخ ختم جنگ محسوب می شود.

3- وقتی که یک نفر حین سفر بحری در کشتی بوده که آن کشتی در مسافرت تلف شده است، سه سال تمام از تاریخ تلف شدن کشتی گذشته باشد بدون اینکه از آن مسافر خبری برسد. اگر با انقضاء مدت های ذیل که مبدا آن روز حرکت کشتی محسوب می شود کشتی به مقصد نرسیده باشد و در صورت حرکت بدون مقصد به بندری که از آنجا حرکت کرده برنگشت و از وجود آن به هیچ وجه خبری نباشد کشتی تلف شده محسوب می شود.

 

 

تعیین تکلیف در خصوص اموال غایب مفقودالاثر

قانونگذار برای جلوگیری از حیف و میل اموال غایب، تعیین شخص مورد اعتمادی به عنوان امین را پیش‌بینی کرده است.

برابر با ماده ۱۰۱۲ قانون مدنی :

اگر غایب مفقودالاثر برای اداره اموال خود تکلیفی معین نکرده و کسی هم نباشد که قانوناً حق تصدی امور او را داشته باشد، محکمه برای اداره اموال او یک نفر امین معین می‌کند.»

تقاضای تعیین امین فقط از طرف مدعی‌العموم و اشخاص ذی‌نفع در این امر قبول می‌شود.»

ماده ۱۰۲۸ قانون مدنی می‌گوید :

«امینی که برای اداره کردن اموال غایب مفقودالاثر معین می‌شود، باید نفقه زوجه دایم یا منقطعه که مدت او نگذشته و نفقه او را زوج تعهد کرده باشد و نیز اولاد غایب را از دارایی غایب تادیه کند. در صورت اختلاف در میزان نفقه، تعیین آن به عهده محکمه است.»

از آنجایی که پس از گذشت دو سال از تاریخ آخرین خبر از غایب، احتمال زنده بودن او کمتر است، طبق ماده ۱۰۲۵ قانون مدنی «:

وراث غایب مفقودالاثر می‌توانند قبل از صدور حکم موت فرضی او نیز از محکمه تقاضا کنند که دارایی او را به تصرف آن‌ها بدهد؛

  • مشروط بر اینکه اولاً غایب مزبور کسی را برای اداره اموال خود معین نکرده باشد
  • و ثانیاً دو سال تمام از آخرین خبر غایب گذشته باشد؛ بدون اینکه حیات یا ممات او معلوم باشد.
  • در این مورد رعایت ماده ۱۰۲۳ قانون مدنی، راجع به اعلان مدت یک سال حتمی است.»

همچنین وراث باید ضامن یا تضمینات کافی دیگری بدهند تا در صورت مراجعت غایب یا در صورتی که اشخاص ثالث حقی بر اموال او داشته باشند، از عهده اموال یا حق اشخاص ثالث برآیند.

 تضمینات مزبور تا موقع صدور حکم موت فرضی غایب باقی خواهد بود.

 پس از آن که اموال به تصرف موقت ورثه داده شد، وظایف و اختیارات ورثه همان است که برای امین ذکر شد.

 برای ورثه نیز مانند امین، دادگاه می‌تواند حق‌الزحمه مناسبی از درآمد اموال غایب معین کند و حتی در صورتی که اموال غایب درآمدی نداشته باشد، پرداخت حق الزحمه از اصل اموال مجاز است.

اشخاص زیر می توانند از دادگاه درخواست صدور حکم موت فرضی غایب را بنمایند:

1- ورثه غایب

2- وصی و موصی له

درخواست صدور حکم موت فرضی

درخواست باید کتبی باشد و مشتمل بر امور زیر باشد:

1- مشخصات  غایب

2- تاریخ غیبت

3- دلایلی که به موجب آن درخواست کننده حق درخواست صدور حکم موت فرضی را دارد.

4- ادله و اسنادی که مطابق وجود شرایط بالا ممکن است ادله و اسناد درخواست حکم موت فرضی غایب را نمود.

  • پس از وصول درخواست نامه، دادگاه اظهارات و دلایل درخواست کننده را در نظر گرفته
  • و در صورتی که اظهارات و دلایل نامبرده را موجه دانست، یک آگهی ترتیب می دهد.
  • که این آگهی در سه دفعه متوالی هر کدام به فاصله یک ماه منتشر می شود.
  • و جلسه رسیدگی به درخواست، به فاصله یک سال از تاریخ نشر آخرین آگهی معین می گردد.
  • این آگهی در صورتی منتشر می شود که قبلا در زمینه درخواست تصرف اموال غایب آگهی منتشر نشده باشد
  • که اگر شده باشد دادگاه به آن کفایت می کند
  • رسیدگی با حضور درخواست کننده و دادستان به عمل می آید.
  • عدم حضور درخواست کننده مانع رسیدگی نیست

دادگاه می تواند هرگونه تحقیق که مقتضی بداند بنماید و پس از احراز موجبات صدور حکم موت فرضی، حکم می دهد.

 

وضعیت همسر غایب مفقود الاثر  

یکی از نکاتی که همسر غایب ممکن است تقاضا کند، رها شدن از قید زوجیت مردی است که غایب مفقودالاثر شده است.
بر اساس ماده ی 1029  قانون مدنی:

« هر گاه کسی چهار سال غایب مفقودالاثر باشد، همسرش می‌تواند از دادگاه تقاضای طلاق غیابی کند در این صورت با رعایت ماده ی 1023 حاکم او را طلاق می دهد.»

لازم به ذکر است در نکاح‌نامه‌های امروزی بندی به‌عنوان شرط ضمن عقد قرار داده شده است که بر اساس آن

  • اگر مردی به مدت ۶ ماه غایب شد و از وی خبری در دست نبود، همسرش بتواند از وی جدا شود.
  • البته اگر زوجین هنگام عقد، این بند را امضا نکنند، در این صورت زن باید چهار سال از زمان مفقود شدن فرد غایب صبر کرده و سپس از دادگاه، صدور حکم طلاق را تقاضا کند.

پس از صدور حکم فوت فرضی یا طلاق، زن باید چهار ماه و ۱۰ روز عده وفات نگه دارد.

 و نمی‌تواند در این مدت با شخص دیگری ازدواج کند.

 

حاضرشدن غایب مفقود الاثر

مطابق ماده ی 1030 قانون مدنی:

« اگر شخص غایب پس از وقوع طلاق و قبل از انقضاء مدت عده مراجعت نماید، نسبت یه طلاق حق رجوع دارد ولی بعد از انقضا مدت مزبور حق رجوع ندارد.»

  • بنابراین اگر همسر فرد غایب از وی طلاق گرفته باشد،
  • در صورتی که شخص غایب پس از وقوع طلاق و قبل از انقضای مدت عده (چهار ماه و ۱۰ روز) مراجعت کند، نسبت به طلاق حق رجوع دارد.
  • واگر بعد از انقضای مدت عده رجوع کند، دیگر حق رجوع ندارد
  • و زندگی دوباره با همسر منوط به پذیرش زن و جاریی شدن صیغه نکاح است.
  • همچنین باید گفت که اگر زن دوباره ازدواج کرده باشد، امکان ازدواج دوباره هم وجود ندارد.

در خصوص اموال تقسیم‌شده هم باید گفت :

اگر بعد از صدور حکم فوت فرضی، غایب پیدا شود:

  • کسانی که اموال او را به عنوان وراثت تصرف کرده‌اند، باید آنچه از اعیان یا عوض یا منافع اموال مزبور حین پیدا شدن غایب موجود است را مسترد کنند.
  • ولی اگر اموال تلف شده باشد و اثری از آن نباشد، دیگر غایب نمی‌تواند ادعایی نسبت به آن‌ها داشته باشد.

 

نویسنده: فاطمه بیات (وکیل پایه یک دادگستری)

غایب مفقود الاثر# حکم موت فرضی# نصب امین# طلاق زوجه غایب#

غایب مفقودالاثر

بدون ديگاه

ارسال نظر