دعاوی کیفری در حقیقت شاخه ایی از حقوق جزا هستند که شامل جرایم ، مجازات ها و قوانین جزایی میباشد .دعاوی کیفری بدان دسته از دعاوی گفته میشود که در ارتباط با جرم ، مجرم و مسئولیت کیفری است .منظور از جرم هر نوع رفتار اعم از فعل یا ترک فعل نیز که در قوانین موضوعه جرم انگاری شده و برای ان مجازات تعیین شده باشد .منظور از مجرم هر شخصی اعم از حقیقی و حقوقی است که ارتکاب عمل مجرمانه به او نسبت داده شده و در محکمه صالح صحت این انتساب احراز شده باشد و در نهایت منظور از مسئولیت کیفری قابلیت انتساب عمل مجرمانه به متهم و به عبارت بهتر استحقاق مرتکب عمل مجرمانه به تحمل مجازات است .
جرایم در یک دسته بندی عمده به دو نوع قابل گذشت و غیر قابل گذشت تقسیم میشود .جرایم قابل گذشت به جرایمی گفته میشود که قانون گذار به لحاظ رعایت مسائل اجتماعی یا خانوادگی جنبه خصوصی آنها را بر جنبه عمومی شان برتری داده است و تعقیب آنها موکول به شکایت شاکی است که حتی پس از اعلام شکایت نیز شاکی حق دارد از تعقیب متهم صرف نظر کند برعکس در جرائم غیر قابل گذشت اعلام شکایت یا گذشت شاکی تاثیری در امر تعقیب ندارد و دادستان مکلف است به محض اطلاع ، متهم را تحت تعقیب قرار دهد .
در دعاوی جزایی طرفین میتوانند وکیل یا وکلای خود را انتخاب و معرفی کنند . بیشتر پرونده های کیفری پس از تحقیقات مقدماتی در دادسرا به همراه کیفر خواست در دادگاه مطرح میشود از این رو وکیل هم در مرحله رسیدگی مقدماتی و هم دادرسی نقش دارد .در مرحله مقدماتی نیز متهم میتواند در دادسرا یک نفر وکیل همراه خود داشته باشد