معاملات ملکی بین افراد همیشه بهخوبی جلو نمیرود و برخی اوقات مشکلاتی پیش می آید و یا یکی از طرفین به تعهدات خود عمل نمیکند که درنتیجه ی کار مسئله به وجود آمده و بهسادگی بین طرفین قابلحل و فصل نیست و در این موارد راهی جز رسیدگی قضایی وجود ندارد. در چنین حالاتی دعاوی ملکی مطرح شده که دارای دستههای متفاوتی می باشند. این دعاوی که شمار بسیاری از دعاوی موجود در محاکم قضایی به خود اختصاص داده اند، از مباحث مربوط به حقوق داخلی هستند که با توجه به تخصصی بودن قوانین ناظر بر املاک و بی اطلاعی اکثر مردم از این نوع دعاوی و آشنا نبودن با روش طرح آن باعث شده که معمولاً افراد پس از طرح دعوا و صرف هزینه های زیاد، با داشتن دلایل قوی و محق دانستن خود به نتیجه مطلوب نرسند.
اقسام این دعاوی عبارت اند :
یکی از انواع دعاوی که حجم زیادی از پروندههای حقوقی دادگاهها را تشکیل می دهد، دعاوی ملکی حقوقی میباشد. کلیه دعاوی حقوقی ملکی را قانونگذار پیش بینی نموده و در همه شرایط مربوط به دعاوی ملکی حقوقی؛ قضات با عنایت به قانون و تجزیه و تحلیل خود از پرونده پیش رو، نسبت به داوری اقدام مینمایند. انواع دعاوی ملکی حقوقی عبارتند از: الزام به فک رهن و سندهای ضمانتی، الزام تنظیم سند رسمی برای املاک مربوطه، دعاوی مربوط به تجویز انتقال منافع از شخصی به شخص دیگر، دعاوی مربوط به درخواست و مطالبه سرقفلی و در اختیار داشتن حق کسب و پیشه،دعوی ثبت در خصوص ابطال شدن اجرائیهی ثبتی برای املاک مربوطه، دعوای ابطال سند مالکیت معارض، دعوای ابطال ساز و کار و مراحل ثبتی کمسیونهای گوناگون ثبتی و… .
زمانی که اشخاص در زمینه مسکن و املاک مرتکب جرمیمیشوند؛ پروندههای کیفری با شکایت مدعی العموم یا شاکیان خصوصی شکل میگیرد. کلیت این دعاوی به موجب سودجویی و کلاهبرداری مجرمان میباشد.انواع آن عبارتند از: خرید و فروش و معامله معارض، ارتکاب جرم کلاه برداری در حوزه خرید و فروش و معاملات املاک و مسکن، اقدام به خرد کردن املاک و ارتکاب جرم ورود غیر مجاز به ملک سایرین و… .